ความจำตั้งแต่สมัยเด็ก ๆ คือเกี่ยวกับวัดใหญ่ ไปวัดใหญ่บ่อยมาก ทุกเสาร์อาทิตย์เลย เพราะว่าย่าชอบพาไปไหว้พระ ออกไปหน้าวัดใหญ่จะมีแม่น้ำน่าน ตอนนั้นชอบไปนั่งตรงนั้นมาก ๆ เพราะว่ามีเรือแพเยอะมาก ๆ ก็จะคอยสังเกตดูว่าเขาทำอะไรในเรือนแพ เขาก็ทำกับข้าวกัน นั่งคุยกัน ซักผ้า ตากผ้า ก็แอบคิดอยู่ว่าห้องน้ำอยู่ตรงไหน

ในพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวีเราชอบเกี่ยวกับวิถีชีวิตของคนในสมัยก่อนว่าเขาทำกับข้าวกันแบบไหน ก็จะมีครัวไฟ เขาอยู่กันแบบไหน ก็คือเรือนบ้านเรียกว่าพาลัย รวมถึงการจับสัตว์ต่าง ๆ แต่ส่วนที่ลุงจ่าเก็บสะสมไว้จะเป็นของภาคเหนือตอนล่าง พิษณุโลกก็จะมีแต่ละอำเภอ จะพยายามเก็บเครื่องมือเครื่องใช้เอาไว้ที่นี่ เกี่ยวกับวิถีชีวิตที่สำคัญ

แม่น้ำน่านกับแม่น้ำแควน้อยไหลมาบรรจบกันที่ตำบลปากโทก ห่างจากพิษณุโลกประมาณ 4 กิโลเมตร พอบรรจบเสร็จแล้วก็ไหลผ่านใจกลางเมือง ทำให้พิษณุโลกแบ่งเป็น 2 ฝั่งก็คือ ฝั่งตะวันตกและฝั่งตะวันออก วิถีชีวิตก็คล้าย ๆ กัน แต่ว่าเราจะบอกว่ามันคืออกแตกก็ไม่ได้ คือจังหวัดเดียวกันแต่ว่าแค่ข้ามสะพานไปหากันนั่นเอง

สามอย่างที่ให้คิดถึงพิษณุโลกก็อันดับแรกจะเป็นศาลสมเด็จพระนเรศวร ในพระราชวังจันทร์ก็มีความสำคัญกับจังหวัดพิษณุโลกด้วยเช่นกัน และอยากให้ไปวัดใหญ่ด้วย เมื่อก่อนแม่น้ำน่านจะเรือนแพค่อนข้างเยอะ และก็ฝากพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวีด้วย เพราะว่าเป็นที่ที่เดียวที่รวบรวมวิถีชีวิตของคนภาคเหนือตอนล่างทั้งหมด

ปิยาภรณ์ ชาบาง
ภัณฑารักษ์ พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านจ่าทวี