อภิศักดิ์ ด้วงสาม หรือในอาชีพก็จะเรียกว่าลุงแดงลอยอังคาร เพราะเป็นผู้ประกอบพิธีส่งวิญญาณ ส่งวิญญาณกันครั้งสุดท้าย ผมอาศัยอยู่ในเรือนแพเลย เมื่อก่อนสองฝั่งน่านล้วนเรือนแพ จะมี 478 หลังคาเรือนทั้งหมดสองฝั่งน่าน

อาชีพในสมัยก่อนก็จะมีการเพาะปลูกตามฤดู ถ้าใกล้ช่วงงานเดือน 3 งานสมโภชหลวงพ่อพระพุทธชินราช เขาก็จะปลูกมันแกวกัน เขาเรียกมันแกวกินท่า หัวจะป้อม ๆ อร่อยกว่ามันแกวขาว ขายดีมาก พอหมดหน้ามันแกวก็จะปลูกข้าวโพดกับปลูกมันเทศ และแทบจะทุกเรือนแพต้องมีเรือด้วย อีกหนึ่งอาชีพที่เป็นเหมือนอาชีพหลักคือหาปลา แต่เมื่อมีวิวัฒนาการขึ้นมา สมัยเปลี่ยนไป ค่าครองชีพสูงขึ้น การหาปลาอย่างเดียวอาจจะไม่พอส่งลูกเรียน ก็ต้องผันมาทำอาชีพอื่นร่วมด้วย

ความเป็นอยู่เราไม่ต้องไปเป็นหนี้ เพราะว่าแพเราก็มีหมายเลขบ้าน มีทะเบียนบ้านพร้อม เราไม่ได้อยู่อย่างผิดกฎหมาย เราอยู่แบบถูกกฎหมาย เมื่อเราอยู่มาวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของเราเป็นความคุ้นเคยที่หาสืบทอดได้ยาก ลุงก็สืบทอดเป็นรุ่นที่ 3 จากคุณปู่ คุณย่า มาก็เป็นคุณพ่อรับราชการทหารอยู่ค่ายนเศวร สืบทอดซึมซับกันมาเป็นวิถี

เรือนแพคืออะไร ก็คือบ้านชนิดหนึ่ง เป็นที่อยู่อาศัยชนิดหนึ่ง ต่างกันที่ว่าโครงสร้างของการอยู่บนบกกับอยู่ในน้ำไม่เหมือนกัน อยู่บนบกจะมีเสา มีคาน อยู่ในน้ำก็มีคานเหมือนกัน เขาเรียกคานแพ และจะมีบวบแพ หรือว่าแกลอนขึ้นมาแทนที่ ความเป็นอยู่ของคนที่ไม่ได้สัมผัส ถ้ามาสัมผัสแล้วจะเป็นอะไรที่ซึมซับเป็นวิถีชีวิต ลุงก็คิดว่าลุงจะยังคงอนุรักษ์อยู่ยันเสียชีวิต

อภิศักดิ์ ด้วงสาม
ผู้อยู่อาศัยในเรือนแพ