ตลาดมีเสน่ห์ตรงที่แหล่งแต่ว่าเราจะมองตลาดให้เป็นข้อมูลทางสังคมทางวัฒนธรรมอย่างไร ให้มีวิธีการ กระบวนการที่เราใช้คือเราใช้แบบกระบวนการทางประวัติศาสตร์เข้ามาร่วมด้วย เพราะว่าเกมส์สุดท้ายของเรา อยากให้ตรงนี้เป็นพื้นที่เศรษฐกิจให้กับคนในย่าน ให้กับคนในพื้นที่ ดังนั้นอะไรที่จะเอามาสร้างมูลค่าได้ก็คือข้อมูลทางประวัติศาสตร์

เมื่อพูดถึงตลาดใต้ถ้าเป็นคนเมืองพิษณุโลก หลายคนก็จะพูดถึงเรื่องอาหาร อาจจจะไม่พอ เราเลยลองกลับมาดูว่ามีเนื้อหาประเด็นอื่นอะไรอีก ก็ค้นพบว่ายังมีวัฒนธรรมของพื้นที่ที่กลมกล่อม สืบค้นไปเรื่อย ๆ ว่าตรงนี้เป็นชุมชนวัฒนธรรมของคนชาวจีน ดังนั้นความเป็นชาวจีนกับคนไทยและอื่น ๆ มีส่วนผสมที่ลงตัว ทำให้พื้นที่นี้มีความกลมกล่อม อบอวล พอดี ไม่ใหญ่ ไม่มาก และได้ความน่าทานถ้าเป็นอาหารจานหนึ่ง ได้ข้อมูลทั้งประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมเชิงพื้นที่ เชิงสังคม

งานวิจัยที่กินได้ก็คือคนเริ่มให้ความสนใจและรู้ว่าที่นี่มีข้อมูล รู้ว่าที่นี่เป็นย่านเก่าจริง ๆ ตั้ง พ.ศ. 2444 เพราะฉะนั้นอันนี้ทำให้ตัวตลาดมีความน่าสนใจจากเดิมที่บอกว่าตลาดก็คือตลาด กลายเป็นว่าตลาดมีอะไร และตลาดก็กินได้ กินได้ในที่นี้คือเข้าใจตลาดมากขึ้น ที่บอกว่างานวิจัยกินได้ เพราะกินตอนปลายทางคือทำให้คนในพื้นที่มีกินมีใช้ และมีกินมีใช้อย่างต่อเนื่อง ข้อมูลที่มีอยู่ก็ไม่ได้สูญหายไป เข้ามาก็ซึมซับ เรียนรู้ เข้าใจพื้นที่

ถ้าถามว่าอะไรคือเสน่ห์ของตลาดนี้ จริง ๆ แล้วเราปฏิเสธไม่ได้ในยุคปัจจุบันคือเรื่องอาหารก่อน อาหารของย่านตลาดใต้ถือว่ามีความหลากหลายและมีความเป็นดั้งเดิม หลาย ๆ อย่างที่หาทานไม่ได้ อยู่ในตลาดนี้ทั้งหมด อันนี้เป็นเรื่องเล่าที่เล่าไม่รู้จบ กับอีกเรื่องหนึ่งคือดูเหมือนว่าทางการท่องเที่ยวจะมีคำหนึ่งคือคำว่าการท่องเที่ยวแบบโศกนาฏกรรม ความรู้สึกก็คือบาดแผลในหัวใจ เรื่องของเราเป็นตลาดที่เกิดไฟไหม้จนหมด แต่เราไม่ได้ดูอดีตแบบนั้นแล้ว เรากลับมาดูปัจจุบันที่สวยงาม ไฟจะไหม้ขนาดไหน แต่สิ่งที่ทำให้คนเล่าไม่รู้จบก็คือว่าตลาดนี้เป็นตลาดที่คนยังรักกัน เข้ามาที่นี่แล้วมีความอบอุ่น อบอวลของความเป็นมิตรของคนในตลาด พ่อค้า คนในย่านตลาดใต้ ประวัติศาสตร์คือเรื่องราวที่คนไม่ลืมแต่ว่าทำให้คนยึดเกาะอย่างมีความสุข

อาจารย์ธนวัฒน์ ขวัญบุญ
อาจารย์ประจำคณะบริหารธุรกิจ เศรษฐศาสตร์และการสื่อสาร มหาวิทยาลัยนเรศวร