“ถึงแดดจะร้อนนิดหน่อย แต่ทุกคนก็ยิ้มแย้มกันลงคลอง”

นี่คือบรรยากาศกิจกรรม “ลงแขก ลงคลอง” ที่ชุมชนบางสะแก คลองบางน้ำผึ้ง จ.สมุทรสงคราม กำลังร่วมใจกันดูแลเส้นทางน้ำของ ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ลงมือลงแรงกันคึกคัก ช่วยกันเก็บเกี่ยววัชพืช รวมถึงเศษกิ่งไม้ และพืชต่าง ๆ ที่ทับถมใต้ท้องน้ำจนกีดขวางทางน้ำในลำประโดง เมื่อวันที่ 13 ส.ค. 2565 ที่ผ่านมา

กำนันมนัส บุญพยุง ตำบลบางสะแก ผู้ใหญ่ใจดีแห่งตำบลบางสะแก เล่าให้ฟังอย่างเป็นกันเองว่ากิจกรรมที่ชุมชนร่วมกันจัดขึ้นมานี้ เราอยากจะให้ชุมชน และคนจากภายนอกเห็นความสำคัญของลำประโดง หรือลำน้ำขนาดเล็ก แม้จะเป็นทางน้ำผ่านเล็ก ๆ แตกย่อยมาจากลำคลองไหลเวียนเข้ามายังร่องสวน ก็เปรียบเสมือนเส้นเลือดฝอยสำคัญที่หล่อเลี้ยงทั้งพืชพรรณ สัตว์น้ำ และอาชีพของชุมชน แถมลำประโดงก็มักจะอุดตันได้ง่าย เมื่อไหร่ที่การไหลเวียนน้ำหยุดชะงัก ส้มโอและพืชพรรณต่างที่ต้องพึ่งพิงน้ำสะอาดก็จะพากันมีปัญหาได้ และที่สำคัญทางน้ำเล็ก ๆ นี้ จะเอาเครื่องมือเครื่องจักรมาช่วยก็เข้าถึงได้ไม่สะดวก การรักษาความสะอาดจึงต้องพึ่งกำลังคนเป็นหลัก

กิจกรรมลงแขก ลงคลอง เป็นหนึ่งในความตั้งใจที่อยากให้ผู้คนกลับมาดูแลรักษาสายน้ำของชาวบางสะแก อย่างกิจกรรมครั้งนี้ได้รับความสนใจจากนักเรียนและอาจารย์ โรงเรียนถาวรานุกูล มาขอร่วมลงแขกเก็บเศษซากไม้ วัชพืช และผักตบชวาที่ปิดกั้นทางน้ำไหล ร่วมกันทำความสะอาดทางน้ำเล็ก ๆ นี้ด้วยความสนุกสนาน และช่วยเปิดทางให้ลำประโดงแห่งนี้กลับมามีชีวิตชีวา การที่เด็ก ๆ ได้สัมผัสสายน้ำอย่างใกล้ชิด อาจทำให้พวกเขาเห็นความสำคัญของน้ำได้มากขึ้น

“ผมอยากให้เด็กบ้านเราใกล้ชิดน้ำมากกกว่านี้อีกสักหน่อยก็ยังดี”

กำนันมนัสกล่าวด้วยน้ำเสียงเจือความเป็นห่วงก่อนจะกล่าวเสริมว่า ถึงน้ำไม่ได้ลึกมากนัก กว่าเด็ก ๆ จะทำใจลงน้ำได้ก็ยังใช้เวลาพอสมควร เพราะพวกเขาแทบจะไม่เคยลงเล่นน้ำกันนัก บางส่วนก็ว่ายน้ำไม่เป็นเลย อันนี้เป็นเรื่องที่เข้าใจได้ ซึ่งทางเราก็มีทีมคอยดูแลความปลอดภัยอย่างใกล้ชิด ผมได้เห็นภาพรอยยิ้มทั้งครูและเด็ก ๆ ในระหว่างลุยน้ำลงแขก ลงคลอง แถมเด็ก ๆ หลายคนก็ติดลมจนไม่อยากขึ้นจากน้ำ สิ่งเหล่านี้ทำให้ผมรู้สึกดีใจ เพราะการมาร่วมกันในครั้งนี้เราไม่ได้จัดขึ้นเพื่อเก็บผักตบชวา แต่เป็นการชวนมาลงคลองเพื่อให้เข้าใจความสำคัญของสายน้ำ และมองเห็นความสำคัญของลำประโดง

“ลงแขก ลงคลอง” จึงเป็นความร่วมมือในการดูแลรักษาแหล่งน้ำที่อาศัยความเข้าใจของชุมชน การเปิดโอกาสให้ผู้คนเข้ามาเรียนรู้ความสำคัญของสายน้ำผ่านการทำกิจกรรมดูแลความสะอาดลำประโดง จะเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีของการฟื้นฟูความผูกผันระหว่างสายน้ำและผู้คน

ขอขอบคุณ กำนันมนัส และ รักษ์บางสะแก ที่ชวนพวกเราไปร่วมกิจกรรมครับ