ยกสถานะทะเลสาบให้เป็น “บุคคล”
ครั้งแรกในยุโรปที่กฎหมายยกระดับทะเลสาบให้มีสถานะเทียบเท่าบุคคล

กฎหมายเพื่อการอนุรักษ์ก้าวหน้าไปอีกขั้นในยุโรป และถือเป็นครั้งแรกที่กฎหมายสามารถมอบสถานะทะเลสาบน้ำเค็มให้มีสถานะเทียบเท่าบุคคล

ในประเทศสเปนมีทะเลสาบน้ำเค็มสำคัญ ชื่อ Mar Menor ถือเป็นแหล่งรักษาความหลากหลายของชนิดพันธุ์สัตว์ทะเลไว้มากมาย ทั้งหอยแมลงภู่ใบพัด และบรรดาหอยสองฝาที่มีขนาดยาวเกือบเมตร สัตว์เหล่านี้ถือเป็นสัตว์ที่เสี่ยงใกล้สูญพันธุ์และมีเฉพาะถิ่นเท่านั้น

อย่างไรก็ตาม Mar Menor เป็นพื้นที่มีความเปราะบางมาก ช่วงปี 2016 ทะเลสาบแห่งนี้เกิดปรากฏการณ์สาหร่ายบูม และมีการปนเปื้อนสารเคมีที่ใช้ทำการเกษตร ทำให้สัตว์น้ำกว่า 98% ตายเกลื่อนอย่างน่าเสียดาย นอกจากจะสร้างผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรง ยังส่งผลต่อจิตใจชาวเมืองเป็นอย่างมาก หากไม่ลุกขึ้นมาเรียกร้องอะไร Mar Menor ก็อาจจะเป็นสุสานทางทะเลที่ไร้สรรพชีวิต

การเคลื่อนไหวเพื่อการอนุรักษ์ขับเคลื่อนด้วยนักวิชาการร่วมกับคนในชุมชน โดยการร่วมลงรายชื่อเพื่อเสนอให้มีการร่างกฏหมายยกให้พื้นที่ทะเลสาบน้ำเค็ม 135 ตารางกิโลเมตร ให้มีสถานะเป็นบุคคล (personhood) กระแสตอบรับดีขึ้นเรื่อย ๆ จนกระทั่งมีชาวสเปนลงชื่อว่า 640,000 คน

แม้ Mar Menor จะได้รับสถานะเป็นบุคคล แต่ในเชิงกฎหมายก็ไม่ได้เทียบเท่ากับสิทธิของมนุษย์จริง ๆ แต่มีรายละเอียดที่น่าสนใจคือ ระบบนิเวศของทะเลสาบแห่งนี้จะได้รับปกป้องให้ดำรงอยู่ มีวิวัตนาการ และได้รับการฟื้นฟูเสมือนเป็นบุคคลหนึ่ง ต้องมีผู้ปกครองตามกฎหมาย (legal guardians) มีคณะกรรมการในการดูแลปกป้อง และคัดค้าน หากกิจกรรมใด ๆ สร้างผลกระทบต่อสวัสดิภาพของทะเลสาบน้ำเค็มแห่งนี้

การยกสถานะพื้นที่ทางธรรมชาติ ให้มีสถานภาพทางกฎหมายเป็นบุคคล ถือว่าเป็นแนวทางอนุรักษ์ที่กำลังเป็นกระแสมากขึ้น หลายประเทศได้ทำแล้ว เช่น แม่น้ำคงคา ในช่วงประเทศบังกลาเทศ และแม่น้ำวังกานุยในนิวซีแลนด์ ซึ่งโดยส่วนใหญ่คนที่ขับเคลื่อนเทรนด์นี้คือ กลุ่มชาติพันธุ์ที่มีวิถีชีวิตเข้มข้นกับสายน้ำ และมองแหล่งน้ำในมิติที่ซับซ้อนทั้งด้านระบบนิเวศและจิตวิญญาณ

ในทศวรรษต่อไป เราอาจเห็นแม่น้ำที่มีสถานะทางกฎหมายเป็นบุคคลมากขึ้น เนื่องจากคนในสังคมให้ความสำคัญกับสิทธิมนุษยชนเคียงคู่กับการตระหนักถึงสิ่งแวดล้อม เพราะการดำรงอยู่ของแม่น้ำ ก็ถือเป็นก้าวสำคัญของวิวัฒนาการสังคมมนุษย์เช่นกัน